Handig om te weten (gebaren)

Dierengebaren zijn heel dankbare gebaren om te gebruiken.
Ze liggen vaak in het interesseveld van kleine kindjes én je kan ze veel gebruiken! Want in veel kinderliedjes of in veel boekjes komen verschillende dieren voor. En welk kindje gaat er niet graag naar de dierentuin, of kijkt in het park niet graag naar de eendjes of vogeltjes of voorbijgangers met honden.. ?
Dus plan dit zeker in als je gebaren wil aanleren want ze zijn superleuk ! 😁

Woorden groeperen?
Wist je dat kinderen in het begin vaak woorden gaan groeperen?
Zo zeggen ze bijvoorbeeld tegen elk dier paard, of tegen elke meneer dat ze zien papa of opa.
Dit komt na een tijdje vanzelf goed, geen paniek 🙂
ga hen niet perse verbeteren maar herhaal gewoon wat ze wilden bedoelen met het juiste woord/gebaar.
Ook kan een woord in het begin voor hen meerdere betekenissen hebben, zo kan het bijvoorbeeld zijn dat als ze ‘mama’ zeggen ze willen bedoelen ‘dit is mijn mama’ maar evengoed ‘mama til je me op?’ Of ‘dit is de fiets van mama’ of ‘dag mama’ als je doorgaat.

Helpen gebaren bij zindelijkheidstraining?
Ja, zeker weten! Het is op deze manier handig om je kindje er nog meer bij te betrekken. Plus, het voordeel -dat je de taal zichtbaar maakt waardoor ze begrippen en opdrachten beter en sneller begrijpen- telt hier ook.
Je kindje kan op deze manier ook zelf beter aangeven als hij zelf op het potje wil of een volle luier heeft.
Vaak zie je bijvoorbeeld ook op drukke plekken (winkel, familiefeest,..) dat ze het niet luidop durven zeggen en dan is een gebaar superpraktisch om dit aan te geven aan jou.
Je bent zelf ook bewuster met het proces bezig maar ook voor je kindje wordt het allemaal zichtbaarder en duidelijker op deze manier wat er van hem verwacht wordt.
Dus ja, het kan zeker helpen als je gebaren inzet bij de zindelijkheidstraining :)

Grote zus en/of broer betrekken bij gebaren
Als je al 1 of meerdere kindjes hebt rondlopen dan is het heel erg leuk om grote broer/zus mee bij de gebaren te betrekken. Zo hebben zij ook een doel, voelen ze zich nuttig en betrokken bij de zwangerschap/baby waardoor er minder jaloezie optreed, en gaan ook zij goed met de baby kunnen communiceren.
Het is tegelijk nog een extra hulp om de gebaren meer te herhalen thuis waardoor de baby ze vlotter aanleert.
Kleintjes leren ook vaak sneller en liefst van hun grote voorbeeldjes, dus als zij gebaren, gaan ze ze gewoon nadoen. Leg bijvoorbeeld uit waarom dit zo belangrijk is en waarom het zo goed is dat zij dit gaan meedoen.
Je kan ze betrekken bij de filmpjes en samen gebaren leren, plezier verzekerd 🙂
Je kan ook spelletjes spelen om gebaren te leren (denk maar aan om ter meeste juiste gebaren in 1 minuut, of gebarenjenga, gebarenmemory of bingo, …)
Doe alsof je een gebaar niet meer weet en vraag het aan de kinderen, ze zullen trots zijn dat zij het nog wel weten. Het zorgt tussen jullie ook voor extra plezier en verbinding wat altijd deugd doet op momenten van verandering die op komst is.

Gebaren in de dierentuin
De dierentuin is een perfecte plek om gebaren te oefenen. Dieren zijn heel dankbare gebaren want die kom je heel vaak tegen (liedjes, boekjes, op straat,..) maar je kan er ook een heleboel andere gebaren gebruiken of aanleren. Bijvoorbeeld:
- wil je NOG een keer naar de OLIFANTEN gaan kijken?
- kijk, de LEEUW SLAAPT
- dat diertje is aan het ETEN, hoe heet het diertje? ja de AAP
- wil je SPELEN op de speeltuin ? Gaan we van de GLIJBAAN?
- Als we KLAAR zijn met eten gaan we naar de GIRAFFEN kijken
- Wil je een KOEKJE of een beetje FRUIT?
- zal ik je HELPEN je jas dicht te doen?
- ben je MOE? zullen we even SLAPEN in de buggy? hier is je knuffel en je TUTJE
- Wil je NOG een slokje DRINKEN?
- de draaimolen was LEUK hè, en jij zat op een groene KIKKER
- We gaan nog kijken naar de ZEBRA en dan gaan naar de AUTO , dan is het tijd om naar HUIS te gaan.
- Het was een LEUKE dag hè, volgende keer komen we nog eens naar de DIEREN kijken.
- Welk diertje vond jij het LEUKST? de OLIFANT , ja wauw die waren groot he, ik vond de PINGUÏN ook wel erg LEUK om te zien.

Welk (positief) veranderend effect heeft gebaren bij de ouders?
Ik heb al vaak verteld over de voordelen bij kindjes die gebaren met zich meebrengen. Maar nu wil ik even de nadruk leggen op welk positief veranderend effect het heeft op jullie als ouders.
- TIJDSWINST
doordat je kindje sneller begrijpt wat jij zegt of van hem vraagt, en doordat hij zelf kan zeggen wat hij denkt en wil waardoor jij niet meer hoeft te gokken creëer je meer tijd. Tijd die ieder van ons goed kan gebruiken voor huishouden, me-time of om leuke dingen met je kindje te doen
- MINDER DRIFTBUIEN EN FRUSTRATIES
omdat je kindje kan duidelijk maken wat hij wil en zich gehoord voelt heb je veel minder frustratie waardoor er ook minder driftbuien zijn. Als je kindje zich niet kan uitdrukken weet hij met zijn emoties geen blijf, hij weet nog niet hoe dit te uiten -> hallo driftbui
Ook jij bent minder gefrustreerd, als je een appel geeft en hij zegt gewoon ‘ik heb liever een banaan’ dan dat hij de appel op de grond gooit bijvoorbeeld.
- MEER RUST
omdat er dus minder frustratie en driftbuien zijn krijg je ook meer rust in het gezin. Je hoeft geen tien keer te roepen stop met spelen want we gaan eten. dankzij de gebaren begrijpt hij de opdracht beter waardoor je kindje sneller zal doorhebben wat er wordt verwacht van hem: stoppen met spelen
- VERBINDING
jullie begrijpen elkaar beter én je neemt de tijd om met oogcontact het gebaar te maken i.p.v. van op een afstandje iets te roepen.
- JE WEET WAT HIJ DENKT
je kent je kindje door en door, dat is logisch en natuurlijk. Maar dankzij de gebaren weet je al heel vroeg wat er zich nog meer in het hoofd van je kindje afspeelt. Wat denkt hij? Wat interesseert hem? Wat wil hij? Je krijgt inzicht in zijn hoofdje.
- …

Gebaren inzetten bij emoties
Emoties zijn sowieso moeilijk aan te leren bij jonge kindjes, door de woorden en gevoelens zichtbaar te maken met een gebaar kan dit veel duidelijker worden voor hen.
Zeker omdat eens kinderen diep in een emotie zitten, ze dit moeilijk kunnen uiten of moeilijk op het juiste woord kunnen komen. Het gewoon even tonen met hun handen is veel makkelijker en laagdrempeliger. Door de taal visueel te maken en gebaren te gebruiken kunnen ze zich makkelijker uiten hoe ze zich voelen. Hierdoor komt er ook al een deel ontlading vrij en kunnen de gevoelens makkelijker verwerkt worden.
Ook voor jou als ouder is het heel handig en fijn om te weten hoe je kind zich voelt op bepaalde momenten zodat je er makkelijker op kan inspelen. Vooral op momenten dat je kindje heel erg in die emotie zit kunnen ze soms moeilijk op hun woorden komen en is het makkelijker om het te tonen, met bijvoorbeeld gebaren.
Maar het is bijvoorbeeld ook heel erg handig om hen de verschillende emoties aan te leren. Je maakt het begrip opnieuw ‘zichtbaar’ waardoor het soms makkelijker te begrijpen is wat welke emotie nu juist betekend.

Structuur en houvast
Wist je dat gebaren met kinderen ook kan zorgenvoor meer structuur, en een houvast geeft voor kinderen?Kinderen zijn beelddenkers, dat wil zeggen dat taal beter binnenkomt in hun hoofdje als ze het zien ipv enkel horen. Omdat je de taal zichtbaar maakt dankzij gebaren komt dit dus beter binnen in hun hersentjes waardoor ze beter snappen wat je bedoelt.
De ondersteunende gebaren zorgen ervoor dat je kindje dus begrijpt wat de bedoeling is of wat er gaat gebeuren, waardoor ze hier ook het geduld voor kunnen gaan opbrengen omdat dit duidelijkheid biedt voor hen. Zeker als je dit elke keer opnieuw gaat doen bij herhaalde gebeurtenissen geeft dit veel meer structuur voor hen. Voorbeeldjes:
Mijn dochtertje is sneller klaar met eten dan ons en vraagt dan meteen haar dessert. Als ik haar vertel dat ze even moet wachten volgt er heel vaak diezelfde vraag met steeds luider protest, gehuil en gewriemel op de stoel wat steeds eindigt in frustraties zowel bij haar als bij mij. Maar als ik haar uitleg mét gebaren: als MAMA KLAAR is met ETEN dan krijg jij een DESSERT.. dan begrijpt ze me meteen en wacht ze heel flink tot ik mijn laatste hap heb opgegeten. Dan volgt opnieuw haar vraag en krijgt ze ook meteen haar dessertje. Dankzij mijn ondersteunende gebaren heeft ze die zin dus wél begrepen en weet ze dat ze gewoon even geduld moet hebben. Of als ze moest gaan slapen was het ook heel vaak wenen, en tijd rekken , altijd weer rechtop gaan zitten in bed,.. maar toen we ook hier de gebaren extra goed gingen toepassen was het verschil ook meteen merkbaar: Het is tijd om te gaan SLAPEN, we nemen TUTJE en je knuffeltje KONIJN en dan gaan we SLAPEN. Dit gaf haar veel meer houvast en structuur dat ze zonder morren gewoon naar bed ging.
Jij mag nog even SPELEN, zodra MAMA KLAAR is met aankleden ga jij in BAD.
Ook hier geeft dit duidelijkheid aan haar, dankzij de gebaren begrijpt ze wat er staat te gebeuren en daardoor loopt de rest ook vlot. Zonder morren, zonder frustraties gaat ze in bad, want ze wist heel goed dat als mama klaar was dat dat de bedoeling was.

Wist je dat.. je ook kan voorlezen met gebaren?
Voorlezen is sowieso leerzaam en superleuk om te doen, maar het verhaal gaat pas echt leven als je er nog gebaren bij gaat doen. Er worden extra zintuigen geprikkeld en je geeft je kleintje ook de kans om ‘mee te praten ‘ of ‘vragen te stellen’ over het boek. Bovendien stimuleer je hierdoor de taalontwikkeling en de uitbreiding van de woordenschat. Tijdens de cursus leer ik je hoe je dit precies doet en geef ik nog enkele tips en tricks over hoe je bvb kan gebaren terwijl je een boek vasthoudt

Nog tips nodig om het voorlezen leuk te houden?
- kies aangepaste boekjes aan de leeftijd
- lees bij jonge kindjes liever meerdere keren een kort boek ipv 1x een lang verhaal
- kies boekjes uit hun interesseveld
- wil je kindje hetzelfde boek opnieuw en opnieuw en opnieuw lezen? Niet erg! Herhaling is goed voor hen en dit geeft hen extra veiligheid en plezier in het boek
- gebruik intonatie, mimiek en leuke stemmetjes. Maak contact met je kindje
- in het begin zien kindjes vooral contrasten, dan zijn zwart-wit boekjes heel handig. Later gaan ze de kleur rood erbij zien en nog later willen ze juist leuke felle kleurtjes, dat trekt hun aandacht.
- las bijvoorbeeld 1x per week een moment in dat papa of oma of iemand anders voorleest, zo geef je je kindje iets om naar uit te kijken en stimuleert dit weer de drang naar lezen en het geeft bovendien een extra verbindingsmomentje.
- neem je tijd, bekijk het kaft, lees voor, kijk naar prentjes, bespreek het boek, doe de geluiden van de dieren na, neem tijd voor vragen, ..
- zet jullie allebei in een comfortabele houding
- kies een vast momentje om een boek te lezen, maar voorlezen kan altijd en overal
- doe alsof je het verhaal ook voor de eerste keer hoort, wees even verwonderd als je kind
- hou je aan de tekst. Zijn woorden te moeilijk, leg ze dan even simpel uit, maar zo geef je ze de kans nieuwe woorden bij te leren.
- geniet zelf en je kindje zal meegenieten
- gebruik gebaren :)
- ...

Waar kijkt je kindje naar?
Als je kindje door het raam naar buiten kijkt, of als jullie samen buiten wandelen, weet jij dan waar je kindje naar kijkt?
Is het een diertje? De lucht? De zon die schijnt of de regen die in de plassen spetst? Groene grasprietjes die groeien of een slak die traag voorbijschuift? Zijn het mensen die voorbijlopen? Rode auto’s, of gele of blauwe? Is het de bal die nog in de tuin ligt of een mooie steen of tak die daar voor het grijpen op straat ligt? Zijn het wolken die beelden vormen of het wiel van die voorbij komende fiets die rondjes draait? Of…?
Wat vindt hij interessant en wat trekt zijn aandacht bij het rondkijken? Kruip eens mee in zijn leefwereld, zet je op zijn hoogte en kijk eens naar wat voor wonderbaarlijke dingen hij ziet die wij als volwassenen soms niet meer zien, en geniet! Geniet samen met je kleintje van wat voor mooie dingen er te zien zijn, en van een heel mooi verbindingsmomentje tussen jullie samen !

Zichtbaarheid geven aan taal
Waarom is dit zo belangrijk?
Wel, omdat kinderen beelddenkers zijn.. en dat wil zeggen dat zij taal beter begrijpen als ze dit zien ipv enkel horen. Beeld je even in dat je zonder bril moet kijken naar iemand die iets staat uit te beelden, dan zie je alles wazig en niet duidelijk en je zal er niet veel van begrijpen. Of voor de niet-brildragers onder ons: beeld je even in dat je naar diezelfde persoon moet kijken maar dat die heel ver weg is en je hebt geen verrekijker bij de hand.. ook hier zal je niet begrijpen wat die persoon staat uit te beelden omdat het niet duidelijk gebracht is. Maar stel.. dat je wél die verrekijker hebt om naar die persoon te kijken, of dat je wél je bril kan opzetten.. dan zie je plots alles heel helder en duidelijk, en je begrijpt meteen de boodschap.
Zo kan je een beetje vergelijken wat de ondersteundende gebaren doen voor kinderen. Woorden alleen zijn erg moeilijk te vatten op jonge leeftijd, het is ingewikkeld en je kan je geen beeld vormen van wat de betekenis is. Maar als je bij je woorden ook gebaren gaat gebruiken wordt dit een soort ondertiteling voor hen, een hulpmiddel, net zoals je bril of verrekijker. De gebaren maken de taal zichtbaar waardoor het voor kinderen duidelijker is wat je zegt en dit beter in hun hersentjes binnenkomt.

Naamgebaar
Soms heb je meerdere mogelijkheden voor een gebaar, zoals bij oma of opa. Dat is op zich handig want dan kan je de ene oma het ene gebaar geven en de andere oma het andere gebaar. Handig om te weten welke oma je kindje bedoeld of andersom ook handig om duidelijkheid te geven aan je kindje welke oma er zo meteen voor de deur staat. Maar soms is dat nog niet voldoende, want er zijn nog meer mensen aanwezig in het leventje van je kindje, of soms hebben die mensen andere benamingen.
Bij ons bijvoorbeeld hebben onze dochters ook een ‘moeke’.
Daar hadden we geen gebaar voor maar dit hebben we opgelost door een naamgebaar te gebruiken.
Een naamgebaar is een soort typerend gebaar voor die ene persoon. Meestal begint het gebaar met de eerste letter van je naam in gebarentaal en dan het gebaar voor iets kenmerkends aan jou. Bijvoorbeeld krullen, of het gebaar voor lachen omdat je veel lacht, of blauw omdat je altijd blauwe kleding draagt ,.. dat is dan jouw persoonlijke gebarennaam.
Wij hebben hier dus als gebaar voor moeke: koken, want moeke kookt heel erg graag, maar we doen het gebaar met drie vingers i.p.v. twee, omdat dit dan de letter M van moeke vormt.
Het is al helemaal ingeburgerd in de familie en ons dochtertje doet heel duidelijk het gebaar als ze achter moeke vraagt.
Ik ben benieuwd welke leuke naamgebaren jullie allemaal gaan bedenken, en voor wie ze zijn.. jullie kindjes? Ouders? Grootouders? Tantes en nonkels? De hond? …?

Welke beker kan je best kiezen?
Tuitbekers, 360° bekers, bekers met rietjes, antilekbekers,... noem maar op, er is keuze genoeg op de markt waardoor ouders soms door de bomen het bos niet meer zien. Allemaal leuke dingen en handig omdat er geen of minder geknoei is maar.. Wist je dat het voor de taal- en spraakontwikkeling het best is om je kindje gewoon uit een open beker te laten drinken? of uit zo eentje met een uitsparing voor het neusje, dit kan ook.
Andere bekers hebben andere spieren nodig om eruit te kunnen drinken (probeer het zelf maar eens) waardoor dit minder goed is voor de mondspieren om snel/goed te gaan praten. Of de lipsluiting is anders waardoor de tong anders in de mond ligt en je anders gaat slikken.
Nog een voordeel van een gewone beker te gebruiken is dat ze meteen leren hoe het echt moet in de toekomst, én je kindje zal ook altijd en overal kunnen drinken want een gewone beker of een gewoon glaasje hebben ze overal. In het begin zal je uiteraard goed moeten helpen en een slabbetje en doekje in de buurt houden, maar na een tijdje kunnen ze het vrij goed en kunnen ze ook gaan leren om de beker zelf vast te houden en neer te zetten (zonder te morsen). Zeker tijdens warme dagen (☀️ 🥳 ) is het ideaal om te gaan oefenen, ze hebben sowieso extra vocht nodig en spelen met water tijdens zomerse temperaturen vinden kindjes nooit erg ☺️

Hoe ga je de gebaren zelf aanleren zonder overweldigd te worden?
- Neem niet teveel hooi op je vork.
Het is niet omdat er 50 gebaren beschikbaar zijn dat je ze alle 50 moet kennen en gebruiken.
- Begin met de 12 tal gebaren zoals ik in de cursus uitleg, zodra die vlot gaan kies je voor jezelf een routine uit. Welke gebaren wil ik nog gaan leren en op welke termijn?
Leer bijvoorbeeld elke avond voor het slapen 1 nieuw gebaar bij, of elke zondagochtend. Voor je het weet kan je hele gesprekken met je kleintje voeren in gebarentaal zonder dat je het gevoel hebt uren te hebben moeten studeren.
- Maak er een automatisme van, het is niet omdat je kindje niet bij jou is dat je het gebaar niet kan maken. Hoe meer je het zelf gebruikt hoe automatischer je het zal doen bij je kindje en deze het zal gaan nadoen.
- Hang herinneringen op op verschillende plaatsen. Verhang deze elke week zodat je er op de duur niet gaat overkijken.
- Speel spelletjes met je partner, gewoon of maak er een competitie van (om ter eerst tien gebaren leren bijvoorbeeld)
- Kies bewuste gebaren uit, gebaren die jullie veel gebruiken en logisch of nuttig zijn.
Maak desnoods op voorhand een lijstje met de gebaren die je nog nodig hebt/handig vindt en die je nog wil leren.